Unapoanza safari yako kuelekea kwenye mafanikio
makubwa ni vizuri ukafahamu ni aina gani ya kipato unachopata kwa sasa?
Kwahiyo, ili kuweza kufahamu sifa na aina za vipato, ni muhimu kujua kuwa zipo
aina kuu tatu za vipato ambazo ni: Mapato ya Ajira (mshahara); Mapato Hai (kujiajiri);
Mapato yasiyo na kikomo au Tuli, (Passive Income).
1.
Mapato ya
Ajira (Earned Income)
Haya ni mapato yanayotokana na kufanya kazi ya kuajiriwa
(mshahara), ambayo mtu huyapata kutokana na ajira yake. Katika aina hii ya
kipato, vigezo vya kukuwezesha ulipwe ni pamoja na aina ya kazi na wadhifa au cheo
chako. Pia, mapato haya yanajumuisha mapato yoyote yatokanayo na ajira binafsi
(kujiajiri), biashara ndogondogo na shughuli nyinginezo ambazo unapata kipato
kutokana na juhudi na muda uliotumika. Kwa maana nyingine, ni kwamba kama husiposhugulika
au ukasimama kufanya kazi na kipato kinakoma pale pale.
Ø
Uzuri wa Mapato ya Ajira
·
Mapato yanaongezeka zaidi kulingana na muda na
ukubwa wa shughuli inayofanya
·
Hauitaji mtaji kuweza kupata mapato haya
·
Mtaji ni nguvu au ujuzi wako mwenyewe
Ø
Ubaya wa Mapato ya Ajira
·
Uwezi kupata utajiri wa kudumu kwa aina hii ya
mapato yanayotokana na mshahara. Kwasababu mshahara unapata, unakula na
unanaisha.......Unapata unakula zinaisha.....
·
Siyo mapato endelevu, ukiacha kufanya kazi
mapato yanakoma.
·
Mapato haya ya ajira yanatozwa kodi kubwa kuliko
aina nyingine zote za mapato na Waajiriwa wanalijua vizuri hili.
Mfano; kwa mtu anayelipwa mshahara wa kiasi cha 1,350,000/- anakatwa kodi
hivi:
Aina ya
Makato
|
Kiasi
(TSh)/Mwezi
|
Kodi (Income Tax)
|
260,400.00
|
Bima ya Afya
|
40,500.00
|
Chama cha Wafanyakazi
|
27,000.00
|
Mfuko wa Pensheni
|
67,500.00
|
Jumla
|
394,900.00
|
Sasa, ebu fikiria mtu anakatwa karibu Shilingi 400,000/- kila
mwezi, kiasi ambacho kwa mwaka kinafikia karibu shilling 4,800,000/-. Unaweza
kukuta mtu ana biashara yenye mtaji upatao shilingi million 15, siajabu kukuta analipa
kodi kiasi kisichozidi shilingi 500,000/- kwa mwaka.
2.
Mapato Hai (Active
Income)
Aina hii ya mapato, kwa kiasi fulani inafanana na
mapato ya ajira yanayo jumuisha mishahara, kwani mapato haya yanatokana na kuuza
na kununua bidhaa kubwa kubwa kama magari, nyumba, kiwanja n.k. Mchakato huu ni
kwamba, unanunua kitu halafu unakiuza kwa faida, halafu basi. Ili uweze kupata
mapato mengine inakubidi, utafute kitu kingine au ununue kitu kingine haraka
ndipo upate tena pesa. Maana yake ni kwamba lazima uwe kazini (active) muda
wote huku ukiendelea kuchakarika ndipo upate mapato. Kama ilivyo kwa mapato ya
mshahara, pindi unapoacha kununua na kuuza vitu, mapato nayo yanakoma mara moja.
Ø
Uzuri wa Mapato Hai
·
Mapato haya hayahitaji watendaji kazi wengi ili
kufanikisha shughuli ni wewe tu mwenyewe.
·
Kodi yake ni ndogo kulinganisha na ile ya mapato
ya ajira
·
Unapata zaidi kutokana na jitihada zako za
kutafuta na uchangamkia fursa.
·
Unaweza kufanya na kupata pesa hata pasipokuwa
na mtaji. Mfano, unachukua mali (sema gari), Unamwambia jamaa utamletea pesa
yake baada ya siku mbili hivi, kumbe wakati huo umeisha tafuta mteja tayari
unampelekea, unauza unamlipa jamaa wewe unabaki na faida. Tayari umeisha tengeneza
pesa bila hata kuwa na mtaji ~ yaani ni ujanja ujanja tu!
Ø
Ubaya Wake
·
Inahitaji utaalam na ujanja wa hali ya juu na
kufahamika pia, unaweza kupewa vitu feki, kuzurumiwa, kuibiwa, kupata hasara
n.k.
·
Unaendelea kushughulika wewe mwenyewe ndipo
unapata faida
·
Unaweza kupata hasara kutokana na kubadilika kwa
hali ya mambo juu ya bidhaa husika. Mfano: mitindo/fasheni, msimu, bei n.k.
3.
Mapato
Yasiyo na Kikomo (residual or passive income).
Ni mapato mtu anayoyapata pasipokuwa na ulazima
wa kushughulika/kufanya kazi kwa wakati huo au kwa maana nyingine ni mapato
“Tuli”. Mapato haya mara nyingi yanatokana na kazi au shughuli uliyokwisha
kufanya kitambo na kuendelea kupata mapato haya “Kimya Kimya”. Unayapata
kutokana na vitega uchumi ulivyoweka. Mfano: kama umenunua nyumba na kupangisha
na kila mwisho wa mwezi unapewa kodi ya pango, basi mapato hayo ndiyo yanaitwa
yasiyo na kikomo au TULI.
Unashughulika mara moja tu na kisha unaendelea
kupata pesa kwa muda mrefu bila hata wewe mwenyewe kushughulika tena/ zaidi. Pia
mapato yatokanayo na Mtandao, nakala za albamu ya muziki, filamu au
vitabu n.k. ni hayana kikomo. Unaendelea kutoa nakala na kuuza miaka na miaka.
Ø
Uzuri MapatoYasiyo na Kikomo (Tuli).
·
Unaendelea kupata pesa kwa muda mrefu baada ya
kazi/shughuli ya awali
·
Unakuwa
na MUDA wa ziada kufanya mambo mengine. Unabaki kucheza gofu na
kutalii huku pesa zinaingia
·
Hayatozwi kodi kubwa kama mapato ya aina
nyingine.
Ø
Ubaya wa MapatoYasiyo na Kikomo (Tuli)
·
Wakati mwingine hugharimu sana kuwekeza katika
hatua ya awali.
·
Huitaji uvumilivu (patience) kwani yaweza
kuchukua muda mrefu kabla ya kuanza kupata mapato haya. “Lakini Yakianza Kuingia Unatumia
Hadi Unasahau”.
Hizi ndizo aina kuu tatu za mapato yatokanayo na
shughuli mbalimbali katika maeneo makuu manne ya mafanikio ya kifedha -
Biashara, sanaa, michezo, uvumbuzi wa kisayansi au teknolojia, utunzi wa vitabu
pamoja na kujenga mtandao (Network Marketing Business). Kwahiyo, kama una ndoto
ya kupata mafanikio makubwa kimaisha, unashauriwa kufanya shughuli
zinazopelekea kupata mapato “Tuli”.
Hii ni kutokana na ukweli kwamba mapato Tuli, ndiyo
mapato pekee ambayo ni imara, endelevu na yanarithika. Sababu nyingine
inayotufanya tukushauri kupata mapato haya ni kwamba, watu wengi waliofanikiwa
(matajiri) duniani, wamejipanga na kujikita katika kupata mapato haya. Ili
kuendelea kujielimisha zaidi juu ya undani wa mapato haya - "tuli",
kupitia mtandao wako wa maarifashop,
tutaendelea kukuletea mafunzo juu ya aina hii ya mapato, ili hatimaye kila
mmoja wetu aweze kuchukua hatua za maksudi tayari kuelekea kwenye maisha ya
ndoto zetu.
Mpendwa msomaji, endelea kuitumia vizuri MAARIFASHOP ili kujifunza mambo mbalimbali yatakayokuwezesha kupata mafanikio. Ili kupata makala mpya kila zinapochapishwa, bonyeza neno TUMA MAKALA MAARIFASHOP kisha sajiri barua pepe yako. Na kama unapenda kupata mafunzo ya kila siku kwa njia ya whatsap bonyeza neno MAFUNZO.
~TWENDE KAZI PAMOJA~!
No comments:
Post a Comment